مقدمه

       دوره ی ابتدایی و راهنمایی را میتوان یکی از حساس ترین دوران تحصیلی ویا حتی دوران زندگی نامید در این دوران است که شخصیت اصلی دانش آموز شکل میگیرد.دانش اموز در این دوران  استعداد خارق العاده ای در کسب علم و مهارت دارد و چنانچه  آموزش صحیح در این دوران صورت گیرد میتوان  بسیاری از مشکلات در آینده پیشگیری کرد و آینده ای خوب و روشن را برای فرد،خانواده و جامعه ترسیم کرد.     

   جهان امروز را می توان جهان تجربه و مهارت در کنار محفوظات  نامید و فردی به موفقیت دست میابد که استعداد های خویش را شناخته و ان را از قوه به فعل در اورد.

        واضح و روشن است که سیستم آموزشی کشور ما و بسیازی ازکشور های جهان سیستمی سنتی ,قدیمی و طرح ریزی شده بر مبنای محفوظات است و در اغلب موارد از نکته اصلی که همان پرورش استعداد ها و مهارت ها است فاصله گرفته و نیاز به تحول اساسی دارد با توجه به رهنمون های مقام معظم رهبری و نام گذاری سال جدید با عنوان سال نو آوری و شکوفایی چه بهتر است امسال سال تحولات اساسی در نظام اموزشی کشور ما باشد.

راه کار ها

     موارد زیادی در راستای تغییر در نظام اموزشی و بهبود سطح کیفیت قابل طرح است که در اینجا به برخی از انها اشاره میشود:

1-      تغییر نظام معلم محوری به دانش آموز محوری:اگرچه هم اکنون گفته میشود این نظام در حال اجراست اما فقط در برخی موارد محدود دیده میشود که دانش آموزان شرکت فعالی در مباحث درسی داشنه باشند.البته این نکته نیز قابل ذکر است که فضای عمومی کلاس های درسی در حال حاضر((=سیستم چینش صندلی ها و محدوده ی بسته کلاس)) کمتر این اجازه را به آموزگار میدهد که این مهم را عملی سازد که برای این مشکل نیز دو راه کار  ارائه میشود:

الف)تغییر سیستم چینش صندلی ها:تغییر این سیستم از موازی به میزگرد، که موجب مشارکت دانش اموزان در مباحث ومشورت انها با یکدیگر در مباحث درسی میشود.

ب)تغییر فضای بسته کلاس:کسی نمیتواند منکر این نکته شود که در فضای باز (بعنوان مثال در فضای سبز) دانش اموز طراوت و شادابی خاصی دارد که در محیط بسته هرگز این طراوت دیده نمیشود.مسلماً یادگیری نیز در چنین فضایی چند برابر خواهد شد البته باید توجه داشت که اگر این فضای باز در درون مدرسه تعبیه شود بسیار بهتر از فضا های باز عمومی است که اکثراً شلوغ و پر ازدحام است.

با این وجود برخی نیز بر این عقیده اند که به کار گیری این دو سیستم با توجه به سن کم دانش آموزان عملی نبوده وباعث از بین رفتن نظم کلاس میشود که در این مورد نیز باید گفت بر خلاف این عقیده، دانش اموز در مقطع ابتدایی و راهنمایی بسیار نظم پذیرتر از مقاطع دیگر است و با مدیریت مناسب آموزگار میتواند این سیستم بسیار کارا باشد.

2-       ایجاد نظام مهارتی در کنار محفوظات:قبل از طرح این مبحث لازم است به این نکته اشاره کنیم که در اینجا دو نوع مهارت قابل ذکر است اول مهارت هایی که هر دانش آموز با توجه به نقش او در جامه باید فرا گیرد و دوم مهارتی است که به علایق هر دانش آموز بازمیگردد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است.البته آموزش نوع اول در مقطع راهنمایی تا حدودی مورد توجه قرار گرفته که هنوز جای کار فراوانی دارد.

برای ایجاد نظام مهارتی راهکار های زیر توصیه میشود:

الف)تغییر کتب درسی:شاید به جرئت بتوان گفت که حجم نسبتاً بالایی از کتاب های درسی حاضر بدون هیچ کاربرد واقعی برای دانش آموز ذکر شده است در حالی که بسیاری از مطالب مفید قابل طرح در ان جلوه نیافته است .در واقع این مشکل به سنتی بودن کتب بازمیگردد . تغییر در این کتب و گنجاندن مطالب مفید و عملی میتواند کمک زیادی به رشد استعداد های دانش آموز کند.

ب)شناخت سطحی آموزگار از استعداد های دانش آموزان: مسلماًنزدیک ترین فرد در مدرسه به دانش آموز آموزگار است.در این مرحله آموزگاران با ید از طریق صحبت با تک تک دانش آموزان واولیای آنها و طرح سوالاتی مناسب به شناختی هر چند سطحی از استعداد های دانش آموز بپردازد.این مرحله میتواند راهگشای مراحل بعدی باشد.

ج)تشکیل جلسات مشورتی: در این قسمت باید اولیای مدرسه درسطوح مختلف درون مدرسه ای و شهرستانی وحتی استانی و کشوری با حضور کارشناسان آموزشی به بحث و تبادل نظر در رابطه با نیاز های مختلف دانش آموزان ،چگونگی عملی ساختن نظام مهارتی،قوانین حاکم بر نظام خود را آماده ی به اجرا در آوردن آن کنند.البته در این جلسات باید به این نکته توجه داشت نیاز های هر منطقه و قسمت با دیگر مناطق ممکن است تفاوت کند.

د)ایجاد امکانات وبرنامه ریزی: در این مرحله دیگر باید شروع به ایجاد محل مناسب برای آموزش های مهارتی  کرد این مرحله در واقع فاز عملی این نظام است .در اینجا به دو صورت مطلب عنوان میشود:

1- ایجاد این مکان در درون مدرسه

2-ایجاد این مکان بصورت سازمان مرکزی

البته گزینه دوم راه کاری عملی تر و ارزانتری نسبت به گزینه اول است.در این راه کار با توجه به مطالب عنوان شده در جلسات مشورتی و همچنین استعداد بابی اولیه ای که صورت گرفته اقدام به ساخت واحد  مرکزی که آموزش مهارت ها در آن صورت میگیرد پرداخت.(البته قابل ذکر است که ممکن است تعداد ساختمان های واحد نسبت به بزرگی شهر و همچنین پراکندگی مدارس از یکی بیشتر باشد) پس از ساخت این واحد باید با برنامه ریزی در مورد چگونگی استفاده از آن،ساعت های استفاده هر مقطع و... پرداخت.

ه)تشکیل پرونده مهارتی هر دانش آموز: واضح است که پس از ورود دانش آموز به این نظام جنبه های زیادی از استعداد های او اشکار میشود که نیاز به پیگیری دارد.در این مرحله که از مهمترین مراحل است باید پرونده ای شامل علایق و استعداد های دانش آموز ،عملکرد او در کار گاه ها و ...  درج گردد تا در انتقال دانش آموز به مقاطع بالاتر این پرونده راهگشای فعالیت های آینده او در آن مقاطع شود.   

                البته باید توجه داشت که تشکیل این پرونده (و یا انجام فعالیت های مهارتی در مراکز آموزشی)نباید به سوابق ارزشیابی                  دانش آموز ارتباطی داشته باشد چرا که ارزشیابی شدن این نظام میتواند ضرر جدی به آن وارد کرده و آنرا از  بعد مهارتی اش دور سازد.

این نکته نیز حائز اهمیت است که هزینه اجرایی شدن این نظام علی الخصوص هزینه اولیه آن بسیار زیاد است.اما اگر این نکته را در نظر بگیریم که چه اثرات خوب وسازنده ای این نظام میتواند داشته باشد صرف این هزینه در نظر ما مانند قطره ای از رنج برای رسیدن به دریای سعادت  خواهد آمد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: